Het is een debat waar de laatste woorden nog niet over gesproken zijn: is het verstandig, of misschien zelfs aan te raden, om altijd een UV-filter op je lens te hebben? En wat doet zo’n filter nou eigenlijk écht?
Bescherming tegen UV-licht en schade
Een UV-filter beschermt ten eerste tegen UV-licht. Vroeger was dit heel belangrijk omdat film extreem gevoelig is voor UV. Met digitale camera’s is dit veel minder het geval. De DSLR-camera’s van tegenwoordig hebben nog maar nauwelijks last van UV-licht, waardoor een filter niet meer echt nodig is, tenzij je bijvoorbeeld in de bergen fotografeert.
Ten tweede biedt een filter op je camera een zekere bescherming van de lens, maar dit dient niet te worden overschat. Als er onzorgvuldig met de camera wordt omgegaan of hij valt dusdanig hard op de grond dat de filter beschadigt, dan zal naar alle waarschijnlijkheid de lens ook beschadigd zijn. Aan de andere kant is er nog een andere vorm van bescherming, namelijk tegen stof, vuil en krasjes. Een filter is makkelijker schoon te maken, omdat hij plat en afneembaar is. In deze gevallen is een filter dus wel handig.
Mindere kwaliteit met een UV-filter
Hoewel het in principe waar is dat een filter een bepaald verlies van kwaliteit met zich meebrengt, is het in de praktijk vaak verwaarloosbaar. Een goed filter zou geen verlies van licht of resolutie mogen opleveren. In sommige gevallen kan een filter wel ‘flares’ of ‘spookbeelden’ veroorzaken, bijvoorbeeld bij nachtelijke foto’s met felle lichten.
Kwaliteit van een UV-filter
De vraag of een UV-filter op je camera laten zitten slim is, is alleen relevant als we uitgaan van een UV-filter van hoge kwaliteit, dat wil zeggen: minstens even goed als de lens van je camera. Maar hoe beoordeel je de kwaliteit van een filter? Sommige fotografen weigeren filters met een aluminium ring te gebruiken. Het aluminium zou zich vastvreten in de aansluiting op de lens, waardoor de filter moeilijk los te maken is. Een ring van koper verdient hierdoor meestal de voorkeur.
Single-coat of multi-coat
Een ander belangrijk aspect van een filter is de coating. Beschikt de lens over een single-coating of een multi-coating? Een reflectie is een ‘golf’, en net zoals bij geluidsgolven kan een reflectie tegengehouden worden door een tegengolf (vergelijk antigeluid). Dat is wat een coating doet: het creëert een antireflectie. Meerdere coatings zorgen dus voor minder reflecties.
Een filter met multi-coating is duurder en van betere kwaliteit, maar het verschil tussen single-coating en multi-coating is kleiner dan het verschil tussen single-coating en geen filter. Een lens met multi-coating levert significant betere resultaten op als er sprake is van een groot aantal reflecterende oppervlakten in het beeld. Het (permanente) gebruik van een UV-filter is dus eigenlijk alleen van nut voor zeer geavanceerde fotografen, of voor fotografen die het makkelijk vinden om hun filter schoon te maken in plaats van hun lens.
Gebruik jij een UV-filter? En laat je ‘m er altijd op zitten, of niet?
